Η Συνθήκη της Λωζάνης στις 24 Ιουλίου 1923 υπεγράφη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και έθεσε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας και τους όρους της ανταλλαγής των πληθυσμών και των εδαφικών προσαρτήσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Στη Λωζάνη της Ελβετίας ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ισμέτ Ινονού, υπέγραψαν Συνθήκη Ειρήνης, μετά από 7,5 μήνες διαπραγματεύσεων. Η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελούταν από 143 άρθρα και πέρα από την Ελλάδα και την Τουρκία, αφορούσε και τα υπόλοιπα κράτη που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχαν ενδιαφέρον όχι μόνο για την Κωνσταντινούπολη, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου. Στην ουσία, καθόρισε τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Μέχρι σήμερα, ο ποταμός Έβρος είναι το χερσαίο σύνορο μεταξύ των δύο χωρών ενώ κάθε νησί, νησίδα και βραχονησίδα που βρίσκεται πέρα από τρία μίλια από τις μικρασιατικές ακτές ανήκουν στην Ελλάδα. Με εξαίρεση την Ίμβρο και την Τένεδο....

 

Η συνθήκη πρόβλεπε την ανταλλαγή των πληθυσμών με βασικό κριτήριο κατάταξης τη θρησκευτική πίστη. Έτσι οι χριστιανοί θα έπρεπε να εκδιωχθούν από την Τουρκία και οι μουσουλμάνοι από την Ελλάδα.
Η επιλογή με βάση το θρήσκευμα οδήγησε αφένός στην εξαίρεση των ελληνικών πληθυσμών που είχαν εξισλαμιστεί ή βρισκόταν σε κρυπτοχριστιανική κατάσταση στην Τουρκία, ενώ εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα οι ελληνογενείς και ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι..

Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι, Έλληνες Χριστιανοί της Ανατολής (και οι κάτοικοι του Πόντου) και της Ανατολικής Θράκης και Μουσουλμάνοι της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου ξεριζώθηκαν οριστικά και αμετάκλητα από τις πατρογονικές τους εστίες  και μεταφέρθηκαν σε μια άγνωστή τους συχνά έως τότε νέα πατρίδα. 

 

Παρουσίαση της Συνθήκης της Λωζάνης από τη μαθήτρια Εβελίνα Αρζουμανίδου του Στ1 1ο Δημοτικό Σχολείο Θρακομακεδόνων.